عضو پژوهشكده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی مطرح كرد
حساب اقماری گردشگری نقشه راه سیاست های کلان
به گزارش فقط سفر، خراسان رضوی عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی اظهار داشت: حساب اقماری گردشگری با درصدی خطا می گوید که آیا گردشگری در ایران مهم می باشد و ارزش سرمایه گذاری دارد یا خیر. در واقع این حساب به سیاستگذاری های کلان و برنامه ریزی های خرد جهت می بخشد.
جواد براتی در گفت و گو با ایسنا درباب حساب اقماری گردشگری اظهار داشت: در هر حوزه ای در دنیا آمار، اطلاعات و داده هایی وجود دارد. اقتصاد مهم ترین بخش و یکی از بخش های کلیدی است؛ بدین سبب از همان ابتدا که بانک مرکزی در ایران شکل گرفته، حساب های اقتصادی تهیه شده است. تهیه این آمار بوسیله نهادهای بین المللی مانند سازمان ملل و صندوق جهانی پول به کشورها دیکته می شود و برای آمارگیری در هر بخش چارچوبی مشخص می شود.
وی اضافه کرد: گردشگری همچون بخش ها یا صنعت های خاص است که در کارهای اقتصادی یک کد خاص به آن اختصاص نمی یابد. هتل، رستوران، دفاتر خدمات مسافرتی و... هر کدام کد جدایی در آمارهای اقتصادی دارد و این موارد تمام صنعت گردشگری را شامل نمی شود.
صنعت گردشگری فقط خدماتی نیست
براتی با اعلان اینکه صنعت گردشگری در بخش های بسیاری نهفته است، عنوان کرد: برخی این صنعت را خدماتی می دانند اما گردشگری فراتر از این موراد است و به حوزه حمل و نقل، تفریح و سرگرمی، درمان و آموزش نیز مربوط می شود. قسمتی از موارد گفته شده به گردشگری مربوط شده و بخش دیگر در خدمت مردم همان منطقه است.
وی بیان کرد: جدا کردن سهم هر بخش در گردشگری کار ساده ای نیست و در عین حال برای برنامه ریزی درست در این عرصه به آمار دقیق نیاز است. در سال ۲۰۰۰ میلادی سازمان ملل و سازمان جهانی گردشگری چهارچوبی برای تهیه حساب های اقتصاد گردشگری ایجاد کردند که تحت عنوان حساب های اقماری گردشگری به همه کشورها ابلاغ گردید.
عضو پژوهشکده جهاددانشگاهی با تأکید بر این که حساب اقماری برای هر حوزه بین بخشی تهیه می شود، بیان کرد: حساب اقماری گردشگری برای شناسایی نقش و جایگاه گردشگری در کل اقتصاد ایران لازم است و با بهره گیری از آن می شود اثر صنعت گردشگری بر اقتصاد را بررسی و برای آینده برنامه ریزی کرد.
وی اضافه کرد: با آنکه الزامی از طرف سازمان جهانی گردشگری بر کشورها اعمال نشده هم اکنون خیلی از کشورها و تمام کشورهایی که صنعت گردشگری در آن مهم می باشد، حساب اقماری گردشگری را تهیه کرده اند.
تدوین حساب اقماری گردشگری در ۱۰ جدول
براتی درباب ساختار حساب اقماری گردشگری اشاره کرد: حساب اقماری گردشگری دارای ۱۰ جدول است که چهار جدول آن مربوط به مصرف است و ۱۲ فعالیت در هر جدول قرار دارد. برای مثال در زمینه اقامت به چند نوع اقامت در هتل، هتل آپارتمان، میهمان پذیر، خانه دوم، خانه شخصی، خانه خویشاوندان و... تقسیم می شود.
وی بیان کرد: حمل و نقل نیز به جاده ای، ریلی و هوایی تقسیم می شود و هر بخش جزئی تر می شود. سوغات، فروشگاه ها و جاذبه که تفریح و سرگرمی قسمتی از آنست نیز از دیگر بخش های این جدول هاست.
متخصص حوزه اقتصاد گردشگری عنوان کرد: تمام ۱۲ فعالیتی که در چهار جدول اول مورد بررسی قرار می گیرد در یک جدول درباب توریستهای داخلی و یک جدول دیگر برای توریستهای خارجی بررسی می شود. جدول دیگری نیز آمار سفرهای ایرانیان به خارج از کشور را می سنجد.
وی اظهار داشت: در ۲ جدول ارزش افزوده محاسبه و بررسی می شود. این ۲ جدول به هزینه های توریست در مقصد نمی پردازد و درآمد و ارزش افزوده به وجود آمده بخش های مختلف این صنعت مانند هتل ها و رستوران ها را بررسی می کند. در این جدول ها حدود ۱۴ فعالیت بطور جداگانه برای توریستهای داخلی و خارجی بررسی می شود.
براتی اظهار داشت: یک جدول تعداد شاغلان و وضعیت اشتغال در این عرصه را می سنجد و جدول دیگری نیز تراز و تعادل میان ارزش افزوده و مصرف را بررسی می کند. یکی از جداول نیز به داده های کمی مانند ضریب اشغال هتل ها، آمار دفاتر خدمات مسافری و... می پردازد. بخش های این جدول باتوجه به هر کشور متغیر است.
وی افزود: همه کشورها نمی توانند تمام جدول های حساب اقماری گردشگری را تهیه کنند برای اینکه محدودیت داده و آمار دارند؛ برای مثال کشور ترکیه هفت جدول تهیه می کند. تعدادی از اطلاعات نیاز به آمارگیری جداگانه دارد که در بعضی از کشورها این داده ها وجود ندارد. چهار جدول اول و ۲ جدول ارزش افزوده از ضروریات حساب اقماری است.
حساب اقماری گردشگری برای نخستین بار در ایران تهیه می شود
عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی اشاره کرد: در ایران برای نخستین بار است که این حساب اقماری تهیه می شود. ۲ سال پس از زمانی که سازمان ملل حساب اقماری گردشگری را به تمام کشورها ابلاغ نمود، ایران به سمت تهیه آن رفت. چند سال زمان برد تا نیازها بررسی و از حساب اقماری شناختی حاصل شد.
وی بیان کرد: تغیرات ساختاری مانند ادغام سازمان ایرانگردی و جهانگری با سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و تغییرات مدیریتی موجب شد که کار پیش نرود. سال ۹۶ شورایی برای تهیه این حساب ایجاد و قرار شد تا سال ۹۷ کار تمام شود اما بی ثباتی ارز و مشکلات مالی مانع شد.
براتی اظهار داشت: سال ۹۸ با تاکید معاون اول ریاست جمهموری وقت، مرکز آمار ایران، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان برنامه و بودجه کشور کنار یکدیگر قرار گرفتند اما به سبب مشکلات بودجه ای و عدم همکاری دیگر نهادها تهیه حساب اقماری گردشگری به تعویق افتاد. سال ۹۹ نیز به سبب فراگیری کرونا فضای خوبی برای تهیه حساب اقماری نبود.
وی بیان کرد: در نهایت از شروع ۱۴۰۰ گردآوری داده ها شروع شد و نهادها و سازمان ها نیز همکاری کردند. در سال ۱۴۰۱ فرآیندها ادامه یافته و داده ها درحال استخراج و تحلیل است. تا انتهای سال ۱۴۰۱ حساب اقماری گردشگری منتشر خواهد شد.
براتی عنوان کرد: تهیه حساب های اقماری به ساختار کشور وابسته است و هر چند سال یک دفعه که تغییرات زیادی در ساختار کشور ایجاد شود نیاز به تهیه باردیگر این حساب خواهد بود. برای مثال تحریم ها کم شود، سرمایه گذاری بزرگی صورت گیرد یا تحولاتی در سیستم بخش های مختلف ایجاد شود. علاوه بر این بودجه کشور نیز در آمارگیری باردیگر موثر است.
وی اشاره کرد: فاصله هر محاسبه بسته به شرایط کشورها متفاوت می باشد. ممکنست برای نخستین و آخرین بار این کار در ایران صورت گیرد. این حساب اقماری فقط سال ۱۴۰۰ را بررسی می کند. هر ماه جداگانه آمارگیری انجام شده و به سبب این که نوروز دوره خاصی است، آمارگیری جداگانه ای برای آن انجام شده است.
عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی عنوان کرد: نمونه گیری توریستهای داخلی مقابل در منازل، آمارگیری از توریستهای خارجی در مبادی خروجی کشور و اشتغال و ارزش افزوده این صنعت یک دفعه برای کل سال ۱۴۰۰ انجام شده است.
برای قسمتی از آمارگیری ۲ میلیارد هزینه شده است
وی با اعلان اینکه از بودجه طرح اطلاعی در دست ندارد، اظهار داشت: از جایی که بخش های درگیر در این طرح زیاد تست، کسی که در راس کار قرار دارد، از بودجه باخبر است. یکی از مهم ترین هزینه های تهیه حساب اقماری مربوط به آمارگیری است.
براتی عنوان کرد: آمارگیری توریستهای داخلی برای هر نمونه در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۰ هزار تومان شده است. در این آمارگیری ماموران آمار ۵۰ هزار نمونه را بررسی کردند. حدود ۲ میلیارد تومان بودجه تنها صرف قسمتی از کار آمارگیری شده است. این بخش کوچکی از طرح بوده و ممکنست در همین آمارگیری هم هزینه های جانبی باشد که من از آن اطلاعی ندارم.
در سطح ملی آماری در زمینه اقتصاد گردشگری وجود ندارد
این متخصص حوزه اقتصاد گردشگری بیان کرد: هر آماری حتی با خطا از نبود آمار بهتر است. هر چند بعید می دانم خطا به اندازه ای باشد که مشکلی بوجود آورد. در زمینه اقتصاد صنعت توریسم، آماری در سطح ملی وجود ندارد و تنها آمارها، محلی و برای مقاطع خاصی است.
وی اضافه کرد: برای مثال پژوهشکده گردشکری جهاد دانشگاهی در مشهد در مقاطع خاصی برای اهداف خاصی تنها در شهر مشهد آمارگیری کرده و چنین آماری در شهرهای دیگر نیز ممکنست وجود داشته باشد.
براتی با تأکید بر این که تهیه حساب اقماری گردشگری مزایای بسیاری دارد، اظهار داشت: با بهره گیری از این آمارهای محلی و مقطعی نمی شود در سطح ملی تصمیم گیری کرد. در سطح ملی آمار مشخص و دقیقی از حساب های اقتصادی گردشگری نیست و مفسرین نمی دانند گردشگران چه مقدار، چگونه و کجا هزینه می کنند.
وی اظهار داشت: این کار جنبه های مثبت فراوانی دارد. برای تهیه این حساب چندین کارشناس و تحلیل گر برای یادگیری اصول کار به کشورهای دیگری سفر کردند و این یعنی دانشی به محیط علمی کشور افزوده است. همین طور تهیه حساب اقماری گردشگری می تواند موجب ایجاد ارتباط میان ایران و سازمان جهانی گردشگری شود.
براتی اشاره کرد: یکی از اثرات منفی که ممکنست وجود داشته باشد، این است که متوجه شویم گردشگری در اقتصاد ایران مهم نیست و همان میزانی که قرار بوده در این صنعت هزینه شود، حذف شود که البته به نظر من این پیامد بدی نیست. اگر گردشگری در اقتصاد کشور موثر نیست، همان بهتر که در آن هیچ هزینه ای نشود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب