تقدیر شب چله با برگزاری هنر ایران زمین و یلدای موسیقی
فقط سفر: نهادهای فرهنگی هنری پایتخت به مناسبت گرامیداشت شب یلدا(شب چله)، ویژه برنامه های مختلفی را تدارک دیده اند که جشنواره «هنر ایران زمین»، راه اندازی پویش «یلدای موسیقی»، «شب قصه های ما»، شب چله شاعران همچون آنهاست.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، شب یلدا و شب چله بیان کننده فرهنگ غنی مردم کشورمان است و از گذشته های دور در بین ایرانیان مرسوم بوده و هست. پشتوانه برگزاری چنین رویدادی ریشه در فرهنگ کشاورزی، خانواده دوستی و شکرگزاری ایرانیان دارد، شب یلدا بهانه ای است که اعضاء خانواده با محوریت بزرگترها دور هم جمع شوند و مهر و محبت در میان آنان جاری شود.
«شب یلدا/ شب چله» آذرماه ۱۴۰۱ در هفدهمین نشست کمیته بین الدولی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس به عنوان نوزدهمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس کشورمان بصورت مشترک با افغانستان به ثبت جهانی رسید. براین اساس هر ساله ویژه برنامه های گوناگون و متنوعی توسط سازمان ها و نهادهای فرهنگی و هنری با هدف گرامیداشت شب یلدا به عنوان سنت قدیمی ایرانی و آیین مهر و دوستی و تقدیر آن به عنوان میراث جهانی برگزار می گردد.
بسیاری از ادارات و نهادهای شهرهای کشورمان به دلیل آلودگی و برودت هوا و نیز برای مدیریت مصرف گاز و برق، تعطیل هستند اما رویدادهای فرهنگی و هنری برای تقدیر شب یلدا همچنان پا برجا هستند و تعطیل نشدند، همین طور امسال باتوجه به سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) در دوم دی ماه (۲۰ جمادی الثانی)، برخی از نهادها، برای گرامیداشت این دو رویداد همزمان برنامه هایی را تدارک دیده اند که در این گزارش معرفی می گردند.
برپایی ۶ گذر یلدایی در سطح شهر تهران
اداره کل فرهنگی شهرداری تهران همزمان با فرارسیدن شب یلدا ویژه برنامه های فرهنگی متنوعی را از ۲۹ آذر تا یکم دی ماه تدارک دیده است؛ این برنامه ها با استفاده از ظرفیتهای مناطق مختلف پایتخت تدارک دیده شده و تلاش دارد ضمن توجه به سنت حسنه صله رحم و برگزاری دورهمی های خانوادگی نشاط اجتماعی را برای شهروندان به ارمغان بیاورد.
اجرای گذر یلدایی با استفاده از نمادها و نشانه های طهران قدیم یکی از اصلی ترین برنامه هاست؛ اجرای برنامه های شاد و متنوع همچون موسیقی اقوام، اجرای سرود و بازی های محلی، نمایش میدانی آیینی و.... از برنامه های گذر یلدایی است. همین طور برای تاکید بر هویت ها و سنت های آیینی در تهران، عکاسخانه هایی در مناطق مختلف برپا خواهد شد.
ایجاد فضایی برای آموزش و سرگرمی خردسالان و نوجوانان نیز از دیگر برنامه های یلدایی اداره کل فرهنگی شهرداری تهران است. اجرای برنامه های نقالی، شاهنامه خوانی، اهدای گل به بانوان به مناسبت روز زن، برگزاری غرفه چایخانه سنتی، حرکت چرخ های طحافی و اهدای محصولات ویژه زمستان به شهروندان در قالب کاروان های شادی در تهران برگزار می شود. همین طور سفره تزئینی شب یلدا در همه مناطق گسترده می شود.
باغ فردوس منطقه یک، فلکه سوم تهرانپارس در منطقه چهار، اکو پارک رود دره فرحزاد در منطقه پنج، میدان آزادی در منطقه ۹، میدان راه آهن در منطقه ۱۱ و بازار تهران در منطقه ۱۲ میزبان شهروندان تهرانی در جشن های یلدایی خواهند بود.
جشنواره «پاییز_برگ»
چهارمین جشنواره «پاییز_برگ» در ایام پایانی پاییز و به مناسبت شب یلدا از ۲۸ آذر تا یکم دی ماه در میدان مشق تهران برگزار می شود، سوژه اصلی این برنامه هنری، برگ های خزان پاییزی است، با درخواست دانشگاه هنر و با تلاش عوامل اجرائی و کارگران خدمات شهری منطقه ۱۲ تهران حجم زیادی از برگ های خزان زده جمع آوری شده و به محل برگزاری جشنواره در میدان مشق منتقل شده است تا مورد بهره برداری و استفاده علاقه مندان و هنرمندان قرار گیرد.
جشنواره «پاییز_برگ»، شامل هنرهای محیطی، چیدمان، پرفورمنس (هنر اجراگونه ای که عناصر تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی را باهم ترکیب می کند) و آثار تعاملی و مکان ویژه است که در طول این رویداد توسط هنرمندان با تعامل با مخاطب اجرا خواهد شد.
این رویداد-مکان ویژه و مخاطب محور به همت مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر، دانشگاه هنر، شهرداری منطقه ۱۲ و همکاری موزه ملک و وزارت امور خارجه، با هدف تعامل هنرمندان و مردم در فضای شهری برگزار می گردد که باتوجه به حضور برخی مسئولان وزارت امور خارجه و سفرای کشورهای مقیم و مشارکت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ می تواند فضای متفاوتی را در هنرهای مشارکتی را رقم بزند.
«هنر ایران زمین» در برج آزادی
جشنواره «هنر ایران زمین» به مناسبت شب یلدا در عرصه های مختلف فرهنگی و هنری به همت مجموعه فرهنگی هنری برج آزادی از ۲۸ آذر تا سوم دی ماه در این مجموعه برگزار می گردد. این جشنواره با نمایش و رونمایی از اثر «ایران دخت» لباس فرهنگ و هنر ایران اثر سونیا داشاب دیشب شروع شد. همزمان با این رویداد، مجسمه ای از آثار آینه کاری عارف منتظری رونمایی و در طول جشنواره به نمایش در خواهد آمد.
برگزاری کنسرت ارکستر سازهای بادی گروه موسیقی سینا ذکایی ۲۸ آذرماه، نمایشگاه تصاویر ایران قدیم از آثار محمدعلی جدیدالاسلام، نمایش آثاری از فرش فاخر ایرانی، نمایشگاه خوشنویسی بانوان هنرمند بنیان مهستان هنر، نمایشگاه سفال هشت هزار سال نقوش ایرانی نرگس ممبینی، برگزاری نمایشگاه و کارگاه با حضور هفت هنرمند کارآفرین از آثاری همچون قلم زنی، فیروزه کوبی، میناکاری، خاتم کاری، مینیاتور از دیگر بخش های این جشنواره است.
در حاشیه جشنواره «هنر ایران زمین»، سه نشست تخصصی با عنوان «نقش زنان هنرمند در هنر نقاشی و خوشنویسی معاصر ایران» با سخنرانی جواد بختیاری، «هنر آینه کاری» با سخنرانی عارف منتظری و «نقوش ایرانی در دوره قبل از اسلام و بعد از اسلام» با سخنرانی نرگس ممبینی برگزار می شود. شب یلدای ایرانی با عنوان «تار و انار» همراه با پخش زنده در سالن اصلی مجموعه برج آزادی از برنامه های ویژه روز دوم این جشنواره است.
تکنوازی موسیقی توسط بانوان جوان در طول جشنواره نیز از دیگر برنامه های جشنواره است. همین طور به مناسبت میلاد با سعادت بانوی آب و آینه، حضرت زهرا (س)، ویژه برنامه ای به همراه نمایشگاه لباس فاخر بانوی ایرانی برنامه ریزی شده است.
برگزاری حدود ۱۰۰ رویداد فرهنگی هنری
اداره کل موزه های معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به مناسب شب یلدا (چله) به عنوان یکی از جشن های کهن ایرانی که به عنوان میراث ناملموس کشور به ثبت جهانی رسیده، بمنظور تقدیر آن در موزه های سراسر کشور حدود ۱۰۰ رویداد فرهنگی هنری را برنامه ریزی نموده است که این برنامه ها در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران، مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان، موزه ملی ایران، موزه فرش ایران، موزه آبگینه، موزه رضا عباسی و موزه نقاشی پشت شیشه برگزار می گردند.
همچنین به مناسبت میلاد خورشید(بزرگداشت یلدا) مراسمی به موسسه مطالعات منظر و انجمن مفاخر معماری ایران شنبه- اول دی ماه- ساعت ۱۴ تا ۱۶ در مرکز همایش موزه فرش ایران به آدرس تقاطع خیابان های امیرآباد و فاطمی برگزار می گردد.
پویش «یلدای موسیقی»
مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، امسال به مناسبت سومین سال ثبت جهانی آیین یلدا و ثبت جهانی ساز رباب، پویشی با عنوان «یلدای موسیقی» با شعار «آوای یلدای جهانی» در سراسر کشور برگزار می نماید.
این پویش با هدف تقدیر میراث ناملموس ایران، خصوصاً نغمه ها و سازهای ایرانی همچون ردیف موسیقی ایرانی، دوتار، عود، رباب و کمانچه طراحی شده است. پیوند میراث فرهنگی و موسیقی فاخر و جایگاه ویژه موسیقی فاخر ایرانی در میراث جهانی، فرصتی باارزش برای معرفی و گرامیداشت فرهنگ و هنر ایران در سطح ملی و بین المللی است.
مرکز روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی از مردم دعوت کرده است که با انتشار پوستر، محتوا و داستانهای در رابطه با پویش «یلدای موسیقی»، با هشتگ های #یلدای_موسیقی و #آوای_یلدای_جهانی در این پویش مشارکت داشته باشند.
همچنین برای بسط مشارکت عمومی، مسابقه ای برای تولید محتوا با محوریت پویش «یلدای موسیقی» طراحی شده است و علاقه مندان می توانند از ۲۷ آذر تا سوم دی ماه محتوای خود شامل عکس، ویدئو، یا داستانهای خلاقانه را با استفاده از هشتگ های #آوای_یلدای_جهانی و #یلدای_موسیقی در فضای مجازی منتشر کنند.
«شب چله» موسیقی
نشست ماهانه خانه موسیقی ایران و ویژه برنامه مراسم «شب چله» چهارشنبه- ۲۸ آذر ماه- ساعت ۱۶ در سالن اجتماعات این خانه به آدرس خیابان فاطمی، انتهای خیابان جمالزاده شمالی، شماره ۲۷۰ انجام شد.
این نشست با حضور هیأت مدیره خانه موسیقی، هنرمندان موسیقی و اجرای گروه «نوای سیمره» (مهران غضنفری)، سارا علیزاده، شیرین محمدی، محسن کریمی، اجرای موسیقی کلاسیک ایرانی و نقالی برگزار می گردد.
آثار گوناگون موسیقایی نیز در سالهای اخیر توسط هنرمندان موسیقی به مناسب شب یلدا تولید و منتشر شدند که آلبوم های «تا بامداد شب یلدا» با اشعار و صدای زنده یاد هوشنگ ابتهاج بر روی قطعاتی از موسیقی کلاسیک جهان، «زندان شب یلدا» با اشعاری از محمدرضا شفیعی کدکنی و هوشنگ ابتهاج (ه. ا. سایه) و فریدون مشیری، آهنگسازی سلمان سالک و خوانندگی وحید تاج همچون این آثار هستند.
همچنین تک آهنگ های «شب یلدا بدون تو» با شعری از محمدمهدی سیار، دکلمه سید محمدحسین موسوی تبار، آهنگسازی امیرحسین سمیعی، «شب یلدا» با ترانه، آهنگسازی و خوانندگی حامد محضرنیا، «فال خوش» با ترانه ای از حسین غیاثی، آهنگسازی بهنام جلیلیان و خوانندگی امیر عظیمی، «شب چله» با ترانه، آهنگسازی و خوانندگی مصطفی راغب، «آره یا نه» با آهنگسازی و خوانندگی رضا صادقی، «حواسم بهت بود» با ترانه محمد کاظمی، آهنگسازی ساناز کریمی و خوانندگی رضا صادقی، «دلتنگ» با ترانه حسین صفا، آهنگسازی و خوانندگی محسن چاوشی، «یلدا بدون تو» با ترانه محمدمهدی سیار، آهنگسازی حامد فکوری و خوانندگی اشکان کمانگری منتشر شدند.
عبدالحسین مختاباد خواننده موسیقی طی روزهای گذشته به مناسبت شب یلدا تصنیف «سرگشته» (آهنگ ترکی) با شعری از اسحاق انور از آلبوم «سیاه مشق» را با صدای خود در فضای مجازی منتشر نموده و نوشته است: «یلداتان مبارک. چنین بود تا بود گردان سپهر/گهی پر ز درد و گهی پر ز مهر/ تو گر باهشی مشمر او را به دوست/ کجا برسد بدردت پوست/ شب اورمزد آمد و ماه دی/ز گفتن بیاسای و بردار می/ کنون کار دیهیم بهرام ساز/ که در پادشاهی نماند دراز/ حکیم فردوسی»
حسین رضا اسدی خواننده موسیقی سنتی نیز آهنگ سنتی-کلاسیک «یلدا» را با شعری از صالحه زهره وند، آهنگسازی بابک شهرکی منتشر نموده است. این قطعه با رویکرد احترام به آداب و سنت های ایرانی(شب چله) و به عنوان هدیه به تمامی هنردوستان ایرانی تقدیم شده است.
همچنین کنسرت یلدایی گروه «تال» فرج علیپور با سرپرستی میلاد علیپور ۲۹ آذر سانس های ۱۸: ۳۰ و ۲۱: ۳۰ در سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران و کنسرت علی زندوکیلی همزمان با شب یلدا ۳۰ آذر سانس های ۱۸: ۵۰ و ۲۱: ۵۰ در مرکز همایش های برج میلاد برگزار می گردند.
«شب چله، پای قصه های تهران» در کوشک باغ هنر
ویژه برنامه «شب چله، پای قصه های تهران» با حضور دانشجویان خارجی دانشگاه تهران و اساتید دانشگاه تهران چهارشنبه- ۲۸ آذرماه- از ساعت ۱۷: ۳۰ در کوشک باغ هنر به آدرس بزرگراه حقانی، ورودی منطقه فرهنگی و گردشگری عباس آباد، بلوار شهدای بانک مرکزی انجام شد.
تک نوازی رباب، نقالی توسط زوج نقال از چهارمحال بختیاری و روایت قصه های تهران منوچهر والی زاده، اجرای تئاتر ویژه شب یلدا از بخش های این برنامه بود.
همچنین در این برنامه سیمین حقی درباره ی فلسفه و خاصیت های هویتی شب یلدا و فریبرز رستمی درباره ی فلسفه موسیقی طبیعت و آیینی به همراه بخش شنیداری موسیقی های در رابطه با طبیعت سخن گفتند.
ویژه برنامه «عصرانه طنز طهران» نیز به مناسب شب یلدا ۲۷ آذرماه به میزبانی سعید بیابانکی و با حضور تعدادی از هنرمندان و شاعران از جمله بهرام عظیمی، امید مهدی نژاد، مهدی استاد احمد، مرتضی درخشان، صابر قدیمی، فرامرز ریحان صفت، شروین سلیمانی و منوچهر ضیایی در «خانه شعر و ادبیات» منطقه فرهنگی و گردشگری عباس آباد انجام شد.
جشن های «شب قصه های ما»
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به مناسبت شب یلدا جشن «شب قصه های ما»؛ جشن خانوادگی یلدا به همراه جشن پایان کارهای پاییز فرهنگسراها را از ۲۸ تا ۳۰ آذرماه در مراکز فرهنگی مناطق ۲۲ گانه پایتخت برگزار می نماید.
این جشن ها شامل بخش های شاد و متنوع همچون اجرای موسیقی، سرود، حافظ خوانی، مسابقات گروهی و خانوادگی، مشاعره، خاطره گویی، پخش دلنوشته های صوتی نوجوانان خطاب به مادرانشان در مراسم توسط نوجوانان حلقه های هویتی فرهنگسراها و برگزاری آیین های سنتی این شب ایرانی است. نوجوانان عضو حلقه «بچه های فرهنگسرا» در همه مراحل اجرا شامل ایده پردازی، طراحی و برگزاری جشن مشارکت فعال خواهند داشت. خانواده های نوجوانان نیز به عنوان مهمانان ویژه جشن «شب قصه های ما» حضور پیدا می کنند و از نوجوانان کنشگر برگزیده تقدیر خواهد شد.
با توجه به این که قصه گویی، نقالی و روایتگری یکی از آداب و رسوم کهن مراسم شب یلدا بوده است، نوجوانان می توانند بوسیله هنر ترکیبی «نمایشنامه خوانی» استعدادهای تازه خود در هنرهای نمایشی را شناسایی کنند. با همین هدف متن هایی از آثار ادبی کهن مانند شاهنامه یا نمایشنامه های امروزی انتخاب می شود و نوجوانان علاقمند به روایتگری و نمایشنامه خوانی بعد از تمرین در فرهنگسراها، به اجرا در مراسم شب یلدا می پردازند.
با توجه به نزدیکی شب یلدای امسال به سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) و روز مادر، تکریم مقام مادر به عنوان یکی از بخش های جشن «شب قصه های ما» درنظر گرفته شده و پویش «کتاب مامان» نیز برگزار می گردد. در این پویش امکان عضویت مادران در کتابخانه های فرهنگسراها با ۵۰ درصد تخفیف فراهم شده و نوجوانان نیز می توانند با خریداری کتاب با تخفیف ویژه، هدیه روز مادر خودرا در این مراسم اهدا کنند.
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران پنجم تا ۳۰ آذرماه نیز سیزدهمین جشنواره «صد دانه یاقوت» را در فرهنگسرای اشراق برپا کرده است، این جشنواره با هدف بهره مندی خانواده ها از برنامه های فرهنگی هنری در فضایی بانشاط، معرفی و آشنایی مخاطبان و شهروندان با مزایا و خواص انار و پشتیبانی از باغداران و تولیدکنندگان انار برپا شد.
اجرای موسیقی اقوام، محلی و اصیل ایرانی، برنامه های میدانی، پرده خوانی، اجراهای هنری و نمایش کودک، عرضه انار و مشتقات آن، نمایشگاه سوغات استانها و صنایع دستی اقوام برای آشنایی شهروندان با میراث فرهنگی، تولیدات هنری و صنایع دستی نقاط مختلف ایران از بخش های این جشنواره است.
همچنین سومین «جشنواره انار» جشنواره انار و سوغات استانها همراه با آیین نکوداشت شب یلدا از یکم تا ۳۰ آذرماه از ساعت ۱۰ تا ۲۲ در محوطه فرهنگسرای معرفت برپاست. معرفی و ترویج محصولات انار و فرهنگ و سنت های در رابطه با آن، نمایش و فروش انواع محصولات در رابطه با انار، همچون آب انار، مربا، دمنوش و سایر فرآورده ها، معرفی آداب و رسوم محلی در رابطه با انار و استفاده از آن در غذاهای محلی، عرضه سوغات استانهای کشور از برنامه های این جشنواره است.
شب چله شاعران در خانه هنرمندان ایران
نشست ماهیانه «عصر روشن» در خانه هنرمندان ایران، به علت تقارن با آیین باستانی «شب چله»، با موضوع «زمستان، برف و چله در ادبیات فارسی» چهارشنبه- ۲۸ آذرماه- از ساعت ۱۷ در تالار استاد امیرخانی خانه هنرمندان ایران انجام شد.
در این جلسه محسن حکیم معانی و محمدرضا ضیاء به نکوداشت کمال الدین اسماعیل شاعر اصفهانی در زمان حمله مغولان به ایران، سخن می گویند. فوژان احمدی نیز قصیده معروف با ردیف «برف» را از این شاعر قرن هفتم، ارائه خواهدنمود. همین طور فهیمه باروتچی به مفهوم زمستان در شاهنامه پرداختند.
در ادامه برنامه قطعه موسیقایی «زمستان است» با آهنگسازی و کمانچه نوازی فائق نوری رونمایی گردید.
حافظ خوانی غلامرضا طریقی
انتشارات امیرکبیر به مناسبت فرارسیدن شب یلدا و بلندترین شب سال، محفلی ادبی «به رسم حافظ، به یاد یلدا» را چهارشنبه- ۲۸ آذرماه- از ساعت ۱۷ در محل این انتشارات به آدرس خیابان انقلاب، پس از خیابان ۱۲ فروردین، پلاک ۱۳۲۶ برگزار کرد. در این شب شعر و غزل، غلامرضا طریقی حافظ خوانی کرد و با تفال به حافظ به استقبال روشن ترین لحظه های زمستان رفت.
شب شاهنامه بایسنقری
هفتصد و نودمین شب از شب های بخارا چهارشنبه- ۲۸ آذرماه- ساعت ۱۷ تا ۱۹ به شاهنامه بایسنقری اختصاص یافت. این جلسه با سخنرانی آیدین آغداشلو، سیدمحمد بهشتی، محمدابراهیم زارعی، مصطفی ده پهلوان، محمد احمدی و علی دهباشی در موزه ملی ایران به آدرس خیابان امام خمینی (ره)، ابتدای خیابان سی تیر، خیابان پروفسور رولن، سالن اجتماعات موزه دیرینه شناسی و هنر دوره اسلامی ایران انجام شد.
رونمایی از مجموعه نفیس کارت پستال های شاهنامه بایسنقری (از گنجینه کتابخانه کاخ گلستان) که به همت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انتشار یافته است، از دیگر بخش های این جلسه بود.
نمایش برگ هایی از شاهنامه دوره تیموری
نگارخانه تخصصی هنرهای ایرانی و اسلامی «ترانه باران» در تقدیر شب یلدا (شب چله) به عنوان سنت قدیمی ایرانی و آیین مهر و دوستی که در قالب میراث ناملموس در لیست یونسکو ثبت شده است، چند برگ از شاهنامه دوره تیموری را در کنار آثاری قدمایی از گنجینه نگارخانه ترانه باران، ۲۶ و ۲۷ آذرماه در برند سنتر به نمایش گذاشت.
هدف از برگزاری این نمایشگاه افزایش آگاهی جامعه درباره ی جایگاه هنرهای تجسمی به ویژه خط و خوشنویسی در پهنه تاریخ کهن ایران و اشاعه فرهنگ عمومی شب یلدا به عنوان میراث ناملموس بود.
«ماه کامل»؛ ویژه برنامه شب یلدا
بیست و هفتمین برنامه «دلکوک» خانه هنرمندان ایران جمعه- ۳۰ آذرماه- به مناسبت شب یلدا به اجرای زنده موسیقی محیطی «ماه کامل» اختصاص دارد.
پیش از شروع اجرای این ویژه برنامه موسیقی از حوالی ساعت ۱۸ ابتدا حافظ خوانی توسط سعید اسلام زاده گوینده رادیو و شاهنامه خوانی توسط استاد محمد معجونی در لابی طبقه همکف خانه هنرمندان ایران اجرا و ساعت ۱۹ به اجرای موسیقی «ماه کامل» پیوند خورده و تا حوالی ساعت ۲۰ ادامه پیدا می کند.
در بخش موسیقی، هومن درخی به اجرای آواز و ساکسیفون و پیمان جوینده پور نیز به اجرای پیانو بصورت مشترک خواهند پرداخت.
تماشای این برنامه برای عموم علاقه مندان آزاد است.
منبع: onlytravel.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب