از یورت تا دامغان زخم سهل انگاری بر پیشانی معادن ایران
فقط سفر: فقط سفر: دستگاه قضا در پی وقوع حوادث مختلف ریزش معدن در استانهای مختلف به موضوع ورود کرده است، اما بازهم شاهد سهل انگاری و قصور مسئولان مربوطه درباره ی وضعیت ایمنی معادن هستیم.
به گزارش فقط سفر به نقل از مهر، ایران یکی از غنی ترین کشورهای جهان از نظر منابع معدنی است که در تامین نیازهای داخلی و توسعه اقتصادی کشور نقش کلیدی ایفا می کنند. بزرگترین معادن ایران در عرصه های مختلف همچون مس، زغال سنگ، طلا و سنگ آهن قرار دارد. این معادن علاوه بر تامین مواد اولیه، ظرفیتهای بزرگی برای سرمایه گذاری دارند. معادن زغال سنگ در ایران از مهم ترین منابع استخراج انرژی هستند، ولی متاسفانه حوادث مرگبار در این معادن همیشه موضوعی نگران کننده بوده اند. ایران با دارا بودن ذخایر بزرگی از زغال سنگ، خصوصاً در استانهای شمالی مانند گلستان و البرز، یکی از تولیدکنندگان زغال سنگ در منطقه است. این معادن عمدتا برای تامین سوخت نیروگاه ها و صنایع فولاد استفاده می شوند.
حادثه معدن زمستان یورت معادن زغال سنگ استانهای گلستان، کرمان، مازندران و خراسان شمالی، در سالهای قبل بارها شاهد حوادثی بوده اند که جان کارگران بی دفاع را گرفته است. یکی از حوادث برجسته ای که در معادن زغال سنگ ایران رخ داده است، حادثه معدن زمستان یورت آزادشهر در استان گلستان بود که در اردیبهشت ۱۳۹۶ صورت گرفت. در این حادثه، انفجار گاز در معدن موجب کشته شدن ۴۳ نفر از کارگران شد و بسیاری دیگر زخمی شدند. این حادثه یکی از فاجعه بارترین حوادث معدن در تاریخ معادن ایران بود و توجه گسترده ای به مسایل ایمنی و شرایط کار در معادن زغال سنگ ایران جلب کرد. بر اساس گزارش ها، انفجار ناشی از تجمع گاز متان و نبود سیستم تهویه مناسب بود؛ مسأله ای که بارها از طرف کارشناسان گوشزد شده بود، اما بی توجهی به آن فاجعه آفرید. در نخستین ساعات وقوع حادثه دستگاه قضا بلا فاصله به این مساله ورود کرد و تنها سه روز بعد از وقوع این حادثه یعنی ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۳۹۶، هادی هاشمیان رییس کل وقت دادگستری استان گلستان از احضار پیمانکار معدن زغال سنگ آزاد شهر به دادسرای این شهرستان و تشکیل پرونده قضائی دراین خصوص آگاهی داد. همین طور شکایت اولیای دم گرفتن و قبل از پایان روند قضائی، دیه جان باختگان به وراثت به خانواده جان باختگان پرداخت گردید. در تاریخ ۱۵ آبان ماه سال ۹۶ رییس کل دادگستری استان گلستان از نظرات کارشناسی سخن گفت و با توجه اظهارات کارشناسی، کارفرما (شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق) به دلیل رعایت نکردن الزامات قانونی برای ایمنی معدن یورت آزادشهر مقصر حادثه شناخته شد.
حادثه معدن زغال سنگ طزره همین طور معدن زغال سنگ طزره که زیرمجموعه شرکت البرز شرقی در اطراف شهر دامغان (استان سمنان) است با خطر و مرگ عجین شده است. این معدن هر چند سال یک دفعه گرفتار حادثه شده و جان کارگرانش را گرفته است. در خرداد ۱۳۹۹، حادثه معدن زغال سنگ طزره رخ داد که ۲ کارگر بر اثر ریزش تونل جان خودرا از دست دادند. سال بعد آن نیز در اردیبهشت ۱۴۰۰، انفجاری دیگر در همین معدن به کشته شدن ۲ کارگر دیگر انجامید. در ۱۲ شهریور ۱۴۰۲ نیز این معدن شاهد حادثه انفجار بود که در پی آن ۶ نفر از کارگران این معدن فوت کردند، بلا فاصله پس از این حادثه برای مقصرین پرونده قضائی تشکیل شد. بررسی ها نشان داد که این معدن با مشکلات شدید ایمنی مواجه بوده، اما فعالیت آن بدون اصلاح شرایط ادامه داشته است. محمدجعفر عبدالهی رییس کل دادگستری استان سمنان اظهار داشت: در پی این حادثه حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه ای رییس قوه قضائیه در جلسه ۱۷ مهر ماه شورای عالی قضائی بر رسیدگی فوری به این پرونده تأکید نمود. رییس کل دادگستری استان سمنان اشاره کرد: در امتداد اجرای دستورات رییس دستگاه قضا، پرونده با سرعت و دقت رسیدگی شد، برای اینکه مسائلی از این دست چنانچه با تأخیر در پیگیری ها همراه باشد برای مردم ذهنیت منفی به وجود می آورد و زمینه ساز سوءاستفاده معاندین و بدخواهان را فراهم می آورد. وی اظهار داشت: در پی دستور رییس قوه قضائیه، حکم قطعی این پرونده بعد از بررسی دقیق و جامع ظرف مدت ۶ ماه از زمان وقوع حادثه صادر و لازم الاجرا شد. با رسیدگی به این پرونده در دستگاه قضائی، کارفرمای این معدن به بهتان قتل غیرعمدی ناشی از حوادث کار ۶ کارگر معدن، ناشی از بی احتیاطی و بی مبالاتی در حین کار در معدن طزره، محکوم به ۳ سال حبس تعزیری شد.
ریزش معدن در شهرستان زرند کرمان و حادثه معدن مس سرچشمه رفسنجان در ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ نیز حادثه ریزش در معدن تونل شماره ۲ زغال سنگ هجدک شهرستان راور در استان کرمان ۴ کشته و یک مصدوم داشت. در فروردین ۱۴۰۲ نیز ریزش معدن در شهرستان زرند استان کرمان، جان ۳ کارگر را گرفت. مدیران معدن در پی این حادثه اظهار داشتند که بررسی ها در حال انجام می باشد، اما تا امروز گزارشی از اقدامات اصلاحی منتشر نشده است. این عدم شفافیت و پاسخ گویی، عمق فاجعه را بیشتر می کند. همین طور در تاریخ ۱۹ شهریورماه ۱۴۰۳ حادثه ای در معدن مس سرچشمه رفسنجان رخ داد که منجر به فوت برخی از کارگران این معدن شد. در پی این حادثه دادستان عمومی و انقلاب شهرستان رفسنجان با حاضرشدن در محل، دستور بازداشت ۳ نفر از مسؤلان در رابطه با این حادثه را صادر کرد. این پرونده بازهم در مرجع قضائی درحال رسیدگی است. علیرضا محمدی دادستان عمومی و انقلاب شهرستان رفسنجان در این رابطه بیان کرد: «شرکت های پیمانکاری وظیفه دارند آموزش های لازم را پیش از کار و حین کار با نظارت ایمنی انجام دهند و بطور کامل دستگاه های نظارتی با جدیت این مساله را دنبال کنند.»
حادثه معدن زغال سنگ طبس عدم سیاستگذاری مناسب در معادن زغال سنگ کشور موجب شد تا حادثه بزرگ تری در معدن زغال سنگ طبس در یکم مهر ماه سال ۱۴۰۳ ایجاد و بالاتر از ۵۰ کارگر این معدن جان باختند و تعداد مصدومان به ۲۲ نفر رسید. این حادثه در پی انفجار گاز متان در ۲ بلوک B و C معدن طبس، اتفاق افتاده بود. در پی وقوع حادثه انفجار در معدن زغال سنگ در شهرستان طبس، رییس قوه قضائیه طی تماسی با رییس کل دادگستری استان خراسان جنوبی، به ایشان فرمان داد تا ضمن همکاری و مساعدت با دستگاه های مسئول بمنظور تسهیل و تسریع در روند امدادرسانی و جستجوی مفقودین و درمان مصدومین این حادثه دلخراش، به سرعت ابعاد مختلف حادثه را مورد بررسی و رسیدگی قرار دهد و با مقصرین و خاطیان احتمالی، برخورد مقتضی و قانونی را به عمل آورد. همین طور بلا فاصله پس از وقوع این حادثه مسئولان قضائی استان از جمله رییس کل دادگستری و دادستان مرکز استان خراسان جنوبی در محل حاضر و دستورات ضروری جهت امدادرسانی به مصدومان را صادر کردند. مسئولان قضائی به موضوع ورود کرده و برای مقصرین پرونده قضائی تشکیل و با متخلفین برخورد شده است. پرونده معدن طبس با قرار ارجاع در هیات کارشناسی است و بمحض وصول نظر کارشناسی اقدامات بعدی در دستور کار قرار خواهد گرفت. البته در گذشته گزارش هایی را بازرسین اداره تعاون شهرستان طبس ارائه کرده بودند که بیان کننده عدم اجرای صحیح و کامل مقررات مربوط به قانون کار در این معدن بوده است به عنوان مثال مطرح کرده بودند که درباره ی مقررات مربوط به طرح تجهیز معدن یا گرفتن تاییدیه های سالیانه برای صحت عملکرد سیستم اتصال به زمین، اندازه گیری میزان گاز در معدن پیش از شروع هر نوبت کاری و بررسی شبکه تهویه معدن، مقررات قانونی رعایت نشده بود. هم اکنون، کارشناسان درحال بررسی این گزارش ها هستند و با تمامی مقصران و تقصیرات در رابطه با این حادثه با جدیت و قاطعیت برخورد خواهد شد و حقوق جان باختگان و مصدومین این حادثه حفظ می شود.
ریزش معدن زغال سنگ کوهبنان و معدن زغال سنگ آبنیل همین طور در ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ ریزش معدن زغال سنگ در منطقه طغرالجرد شهرستان کوهبنان، در این حادثه یکی از نیروهای معدن اصلی شرکت زغال سنگ منطقه طغرالجرد جان باخت. در آبان ماه آبان ماه ۱۴۰۱ معدن زغال سنگ پابدانا این شهرستان نیز گرفتار حادثه ریزش شده بود که ۲ کارگر معدن جان باختند. بگفته مسئولان علت این حادثه در دست بررسی می باشد. در ۱۰ خرداد ماه ۱۴۰۳ نیز در ریزش معدن زغال سنگ آبنیل در روستای بی بی حیات کرمان ۶ نفر حادثه دیدند، متاسفانه در این واقعه یک نفر فوت کرد و ۲ نفر دیگر مصدوم شدند. حادثه ریزش معدن شازند روز یکشنبه ۲۷ خرداد ماه ۱۴۰۳ بود که معدن شماره پنج شازند در جاده اراک - توره با حجم زیادی از سنگ های بزرگ ریزش و موجی از نگرانی در استان و کشور ایجاد کرد. در این حادثه ۴ ماشین معدن کاری به همراه راننده ها زیر آوار ماندند. در پی وقوع این حادثه دادستان عمومی و انقلاب شهرستان شازند به موضوع ورود کرد و با دستور قضائی صاحب معدن بازداشت شد. در این پرونده بعد از ریزش کوه تعداد ۴ نفر از کارگران زیر آوار محبوس شدند که با کوشش های که صورت پذیرفت و سه نفر از آنها از زیر آوار بیرون کشیده شده و پرونده قضائی در این خصوص تشکیل و مالک شرکت تحت تعقیب قرار گرفت. باتوجه به حجم بالای آواری که در محل وجود داشت و عدم تعیین محل دقیق کارگر چهارم، احیانا جسد این کارگر زیر آوار مانده و به علت این که احتمال ریزش مجدد کوه بود ادامه کار با سرعت کمتری درحال پیشرفت است. پرونده هم اکنون به کارشناسی ارجاع شده و تا حالا نظریه کارشناسی در مورد مقصرین حادثه، میزان تقصیر و تعیین سهم هر کدام واصل نشده است. همین طور دادستانی کل کشور در نامه ای به وزیر صمت باتوجه به گزارش گروه حقیقت یاب به حادثه انفجار معدن طزره دامغان مقرر کرده است که دفتر نظارت بر معادن که سابقا در وزارتخانه موجود بوده و منحل شده، مجدداً احیا شود و کمیته ای هم برای نظارت بر معادن پر ریسک در وزارتخانه تشکیل گردد تا کمتر شاهد حوادث ناگوار این چنینی باشیم. نتایج آن نیز قرار شده است بموقع مرجع قضائی اعلام گردد.
حادثه معدن مهماندویه دامغان در تاریخ ۱۸ فروردین امسال نیز حادثه ای دلخراش در معدن مهماندویه دامغان رخ داد که منجر به جان باختن ۷ کارگر شد. این معدن از نوع کوچک مقیاس است که در نظارت فنی پایان سال ۱۴۰۳ به علت نقص، اخطار یک ماهه در تاریخ ۲۹ بهمن ماه همان سال به بهره بردار ابلاغ گردیده بود. این حادثه بار دیگر زنگ خطر را درباره ی وضعیت ایمنی معادن زغال سنگ در ایران به صدا درآورد. حوادث مشابه در سالیان اخیر ادامه داشته است، با وجود ورود دستگاه قضائی به حوادث معادن اما هنوز نشان از ضعف های جدی در موضوع ایمنی معادن، تجهیزات ناکافی و نبود نظارت کافی وجود دارد. یکی از اشکالات عمده معادن زغال سنگ ایران، استفاده از تجهیزات قدیمی و عدم رعایت استانداردهای ایمنی است. علاوه بر این، کارگران در این معادن اغلب با شرایط سخت کاری، نبود آموزش های کافی در حوزه ایمنی و کمبود امکانات بهداشتی روبرو هستند.
کارگران معدن که بیشتر با حداقل دستمزد و بدون بیمه کافی در وضعیت دشوار و طاقت فرسا کار می کنند، همیشه در معرض خطر مرگ قرار دارند. سیستم تهویه ناکارآمد، تونل های قدیمی و فرسوده، نبود دستگاه های تشخیص گاز، و بی توجهی به هشدارهای ایمنی، قسمتی از واقعیت تلخی است که هر روز در معادن کشور تکرار می شود. نیاز به بهبود شرایط کاری، ارتقا نظارت های ایمنی، و استفاده از تکنولوژی های جدید برای پیش گیری از حوادث این چنینی بطورکامل محسوس است. از طرف دیگر، خیلی از معادن در اختیار بخش خصوصی هستند و نظارت بر عملکرد آنها بسیار ضعیف به انجام می رسد. گزارش هایی نیز بر اساس اعمال فشار بر کارگران برای سکوت در مقابل خطرات موجود انتشار یافته است. حال این سوالات مطرح است که چرا در کشوری که معادن خصوصاً معادن زغال سنگ یکی از منابع اصلی تامین انرژی صنایع محسوب می شوند، جان کارگران معدن تا این حد بی اهمیت جلوه می کند؟ چرا با وجود تکرار حوادث، هیچ اصلاح ساختاری صورت نمی گیرد؟ و چرا باوجود ورود دستگاه قضائی به این مسایل بازخوردهای لازم صورت نمی گیرد و اثر بخشی نداریم. حوادثی مانند معدن دامغان و دیگر حوادث نشان میدهد که نیاز به تقویت قوانین ایمنی و نظارت دقیق تر بر معادن بالاتر از گذشته احساس می شود و دستگاه قضائی هم باید با قاصران برخورد جدی تری داشته باشد.
منبع: فقط سفر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب