گزارش،
بقعه ای ۸۵۰ ساله در دزفول
به گزارش فقط سفر خوزستان یكی از قدیمی ترین بناهایی كه در شهر دزفول پس از مسجد جامع این شهر ساخته شد بقعه «شیخ اسماعیل قصری» بود كه در قرن ششم هجری راه اندازی شد؛ بقعه ای كه به بازار قدیم دزفول جلوه خاصی داده است.
شیخ اسماعیل قصری از عرفای بزرگ قرن ششم و از اصحاب و شاگردان نمونه شیخ ابونجیب سهروردی بوده است که بعد از خاتمه دوران تعلم از اصفهان برای تبلیغ مذهب تشییع به دزفول عزیمت می کند و مدرسه و خانقاهی که مجاور آن حدیقه ای دلگشا و افزون از یک هزار متر مربع مساحت داشته را بنا می کند و به تربیت سالکان و ارشاد طالبان مشغول می شود.
به گزارش فقط سفر به نقل از ایسنا، شیخ اسماعیل قصری که مظهر رموز شریعت و طریقت و از علمای علم حدیث بود بعد از سال ها تلاش و کوشش در ریاضت در سال ۵۸۹ هجری قمری از دنیا می رود و او را در مدرسه و خانگاهش به خاک می سپارند که بعدها به بقعه متبرکه تبدیل می شود که البته در گذر زمان بر اثر سه زلزله در شهر دزفول از زمان فوت وی تا ۲۰۰ سال پیش، مزار شیخ اسماعیل زیر آوار پنهان می شود و سالهای بسیار برای همگان ناشناخته می ماند تا اینکه محمدحسین حکمت فر، از پژوهشگران دزفولی، در سال ۱۳۵۵ در یکی از پژوهش های خود در حین خواندن کتاب نفحات الأنس از عبدالرحمان جامی متوجه می شود که شیخ اسماعیل قصری در مکانی در بازار قدیم دزفول دفن شده است.
این پژوهشگر دزفولی به همراه سایر خدمتگزاران در همان سال با گرفتن مجوز از میراث فرهنگی مبادرت به تعمیر و مرمت بقعه شیخ اسماعیل قصری و یافتن مزار از زیر خروارها خاک می کند اما به علت گذشت زمان و صدمه فراوان به ساختمان بقعه و بخصوص گنبد آن با نظر و مجوز کارشناسان میراث فرهنگی، اوقاف و معماران سنتی پس از هشت سال جنگ تحمیلی، ساختمان بقعه تخریب و مبادرت به بازسازی کامل می شود. نکته قابل تامل نمایان شدن سر اسکلت شیخ اسماعیل هنگام خاک برداری بود که بلافاصله در همان محل با خاک پوشانده می شود.
اکنون بقعه شیخ اسماعیل قصری که با کاشی کاری های زیبا زینت داده شده، در بازار قدیم دزفول که جزو موقوفات این شیخ است و روبه روی بازار خراطان، همچون نگین می درخشد و مردم دزفول به این شیخ ارادت و اعتقاد قلبی بسیار دارند.
شیخ اسماعیل قصری که بود؟
به گزارش فقط سفر به نقل از ایسنا، محمدحسین حکمت فر، محقق و عضو هیات امنای بقعه شیخ اسماعیل، در معرفی این شیخ اظهار داشت: مولانا کهف الوری ابو ابراهیم بن حسن بن عبدالله بن عبدالرحمن بن قاسم بن محمد معروف به شیخ اسماعیل قصری اصفهانی (دزفولی) از عرفا، محدثین، مجتهدین و دانشمندان به نام قرن ششم هجری قمری و از نوادگان محمد ابن ابوبکر یار شهید و بیدارگر حضرت علی (ع) است. شیخ اسماعیل قصری دوازدهمین و آخرین پیر طریقت سلسله جلیله مبارکه ضد محمدیه علویه کمیلیه و شاگرد مکتب عرفانی شیخ الشیوخ محمد ابن مانکیل و در حوزه علم و دانش از شاگردان مکتب شیخ ابوالنجیب سهروردی است که شاگردان علم حدیث در سال ۵۵۷ هجری قمری احادیث معصوم (ع) را نزد او می خواندند و شیخ اسماعیل هم صحت و سقم احادیث را برای آنها می گفت و اجازه روایت از او می گرفتند.
عرفای تربیت شده در مکتب شیخ اسماعیل
شیخ اسماعیل کهن ترین حوزه علمیه و سلوکیه در دزفول را تاسیس کرد که سرآمد مدارس علمیه در ایران بود و عرفای بزرگ و برجسته ای در مکتب شیخ تربیت شدند. وی در این خصوص، اظهار داشت: شیخ شهید نجم الدین کبری از شاگردان برجسته مکتب عرفانی شیخ اسماعیل بود و عرفایی چون شیخ مجدالدین بغدادی، شیخ سعدالدین حموی (استاد عزیزالدین نسفی صاحب انسان کامل)، شیخ رضی الدین علی لالا (جد پدری کماالدین حسین خوارزمی صاحب کتاب جواهرالاسرار و زواهرالانوار)، شیخ بابا کمال خجندی (استاد شمس تبریزی)، شیخ بهاالدین زکریا ملتانی (استاد فخرالدین ابراهیم عراقی)، مولانا بهاالدین ولد بلخی پدر مولانا جلال الدین مولوی، شیخ نجم الدین رازی (دایه، صاحب کتاب مرصادالعباد) شیخ جمال الدین حسین گیلی (استاد شیخ زاهد گیلانی)، شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، شیخ شهاب الدین عمر سهروردی (استاد سعدی)، شیخ سیف الدین باخزری و شیخ محمد خلوتی را تربیت کرد که همه از اکابر جهان، یگانه زمان، مقتدای عالم و پیشوای ابنا آدم بودند.
۴۰ شبانه روز ریاضت شیخ در چله خانه
مزار شیخ اسماعیل در ساختمان بخش زیرزمین است. از پله ها پایین می رویم. زیبایی کاشی کاری انجام شده و نورپردازی خاص نظر جلب می کند. مزار شیخ در جمع خانه، مکانی که مجلس سمای شیخ برگزار می شده، قرار دارد. روی دورتادور کتیبه مزار شیخ هم هشت رباعی از نجم الدین رازی (شاگرد شیخ اسماعیل) نقش بسته است. عضو هیات امنای بقعه شیخ اسماعیل، درباره بقعه در حال ساخت، بیان نمود: مزار شیخ اسماعیل در بخش زیرین ساختمان بقعه یعنی همان جایی که ۸۵۰ سال پیش دفن شده بود، قرار دارد که دارای دو چله خانه و دو محراب است. چله خانه ها همان مکان هایی هستند که شیخ اسماعیل و اصحاب و مریدانش ۴۰ شبانه روز در آن ریاضت می کشیدند و الان به صورتی ساخته شده که مردم بتوانند در آن هم نماز بخوانند و به گفتگو با خدا بپردازند.
نزدیک به چهار دهه کوشش برای کاشی کاری بقعه شیخ اسماعیل
از آن جا که مردم دزفول ارادت قلبی به شیخ اسماعیل دارند، در ساخت بقعه کمک بسیاری به متولیان داشته اند. حکمت فر اظهار داشت: نزدیک به ۴۰ سالی است که با جمع آوری پول از مردمی که به این عارف ارادت و اعتقاد دارند، بقعه در حال ساخت است و باید بگوییم این بقعه از نادر بارگاه هایی در ایران است که فقط با همت و کمک مردم ساخته شده است. ضمن این که خودم به صورت مستقیم بر روند کاشی کاری و این که کار ساخت به بهترین شکل ممکن صورت گیرد، نظارت دارم. سعی شده است بهترین نوع کاشی ها برای زینت بقعه استفاده گردد که سلسله اولیا و زیارت نامه شیخ هم بر کاشی های دیوار نقش بسته است. در طبقه بالا هم ساختمانی برای جلسات ساخته شده است. در این بقعه دعاهایی چون ندبه برگزار می گردد و برای ۲ ماه میزبان مراسم ماه محرم و صفر هستیم که همگی با شور و ارادت برگزار می گردند.
این محقق اضافه کرد: حتی وقتی که مدیران سازمان یونسکو در ایران از بقعه شیخ اسماعیل قصری دیدن داشتند، عنوان کردند که این بقعه بسیار زیبا است و فکر نمی کردیم در دزفول بقعه ای با چنین کاشی کاری زینت داده شده، موجود باشد.
ساخت گالری در محل بقعه
وی بیان نمود: مقرر است در بخشی از مکانی که مزار شیخ اسماعیل قصری قرار دارد یک گالری ساخته شود که در طبقه ای از این گالری بخشی از آجرهای قدیمی بقعه و سنگ مزارهایی که حین آواربرداری برای یافتن مزار شیخ پیدا کردیم قرار داده شود.
به گزارش فقط سفر به نقل از ایسنا، در بخش روبه رویی بقعه شیخ اسماعیل قصری ساختمانی به مساحت ۱۴۰ متر مربع برای کاربری کتابخانه عمومی، آشپزخانه، سالن اجتماعات و یک سوییت کامل جهت پذیرایی از میهمانان دور دست در نظر گرفته شده است. محمدحسین حکمت فر، محقق و عضو هیات امنای بقعه، هم مجموعه شخصی خویش را که شامل کتب سنگی، خطی و قدیمی و چندین آلبوم تمبر و عکس قدیمی از دزفول با ارزشی بالغ بر یک میلیارد تومان است به این مکان فرهنگی اهدا کرده است.
همچنین در مرکز بازار قدیم و در فاصله ۱۰۰ متری بقعه شیخ اسماعیل کوچه «درکه سعید» (درگاه سعید) قرار دارد. سعید از خادمان و دربانان خانگاه و مدرسه شیخ بوده که چند سال بعد از او از دنیا می رود و سپس در شوادان خانه ای قدیمی در کوچه ای که در بازار قدیم دزفول و از موقوفات شیخ اسماعیل است، به خاک سپرده می شود. حالا مزار او موجود است.
سال ها است که بقعه شیخ اسماعیل قصری که خود انسانی وارسته و در عبادت و بندگی حق، صاحب مقام والائی بوده و در این خصوص شهره خاص و عام بوده به مکانی امن و سرشار از یاد خدا برای خسته دلان تبدیل گشته است؛ بقعه ای که حالا در آستانه ثبت ملی قرار دارد.
گزارش از: پریسا زنگنه منش ـ ایسنا
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی کند.
فایل آنرا از اینجا دانلود کنید: video/mp4
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب